Στην παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα, το Τσι, Qi ή Chi ή Ki ή Ch’i, 氣, είναι το βασικό συστατικό της ζωής, του κάθε έμβιου όντος αλλά και ο κύριος πυλώνας της δημιουργίας του σύμπαντος. Το Qi μεταφράζεται ως “ζωτική ενέργεια”, η “δύναμη της ζωής”, “ροή ενέργειας”. Στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική, στις πολεμικές τέχνες και στο Φενγκ Σούι, είναι η βασική αρχή σπουδής της ζωής των ανθρώπινων δυνατοτήτων, της υγείας και της αρμονίας.
Αν θέλουμε να δώσουμε μια κυριολεκτική μετάφραση για το Qi, οι λέξεις “ανάσα”, “άερας” και “αιθέρας”, είναι οι λέξεις που το αντιπροσωπεύουν.
Το Qi βέβαια δεν είναι κάτι που ανακάλυψαν μόνο οι Κινέζοι. Μπορεί να βρεθεί και σε άλλους πολιτισμούς, όπως το prana στην ινδουιστική θρησκεία, το πνεύμα ή αιθέρας στην αρχαία Ελλάδα, το mana στην Χαβανέζικη παράδοση, το lüng στον θιβετιανικό βουδισμό, το ruah στον εβραϊκό πολιτισμό και της ζωτικής ενέργειας στη Δυτική φιλοσοφία. Βέβαια η γενική έννοια είναι ίδια σε όλες αυτές τις εκφάνσεις και ερμηνείες του Qi, όμως η προσέγγιση είναι διαφορετική ανάλογα τον πολιτισμό.
Στην κινέζικη Φιλοσοφία του Qi, εμφανίστηκε σαν φιλοσοφική έννοια κατά τον 5ος π.Χ. αιώνα. Μια πρώιμη μορφή της ιδέας προέρχεται από τα γραπτά του Κινέζου φιλόσοφου Mencius (4ου αιώνα π.Χ.). Ιστορικά πάντως, με το σύγγραμα Huangdi Neijing – 黃帝內經 / “Κλασσική Ιατρική του Κίτρινου Αυτοκράτορα” περίπου 2ο αιώνα π.Χ., για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία καταγράφεται η ροή του Qi στο ανθρώπινο σώμα.
Οι αρχαίοι Κινέζοι περιγράφουν το Qi, ως την πηγή της ζωής. Πίστευαν ότι το Qi, διαποτίζει και διαπερνά τα πάντα και συνδέει όλο το σύμπαν μεταξύ του. Έτσι η ροή της ενέργειας μέσα και έξω από το σώμα σχηματίζει μια συνεκτική και λειτουργική ενότητα. Κατανοώντας τον ρυθμό και την ροή του Qi, μπορούσαν να δημιουργήσουν σειρά ασκήσεων και θεραπειών, ώστε να υπάρχει μακροζωία και υγεία.
Με την ίδια ακριβώς λογική το αντιμετώπισαν και οι δάσκαλοι του Φενγκ Σούι. Σε ένα σπίτι, ο εγκλωβισμός του Qi, κατά την διάρκεια κατασκευής του ακινήτου, δίνει στο Qi, ορισμένα χρονικά και χωρικά χαρακτηριστικά που αναλύουμε στην τεχνική Ιπτάμενα Άστρα. Έτσι ένας μελετητής του Φενγκ Σούι μπορεί με μια σειρά “θεραπειών” και παρεμβάδεεων να αποκλείσει το “κακό” Qi και να επιτρέψει στην ροή του “καλού” Qi.
Κατά την διάρκεια των αιώνων, η έννοια του Qi, παρόλο που είχε αποτελέσει βάση πολλών κινέζικων φιλοσοφικών ρευμάτων, βλέπουμε μια μικρή διαφοροποίηση στην ερμηνεία του, αλλά και στην προσέγγισή του. Ουσιαστικά η βασική αρχή των Κινέζων ήταν το Qi και το Li (理: «μοτίβο»).
Αρκετά νωρίς, ορισμένοι Κινέζοι φιλόσοφοι άρχισαν να πιστεύουν ότι υπήρχαν διαφορετικά επίπεδα του Qi και ότι το χονδροειδές Qi δημιούργησε τα στέρεα αντικείμενα, από ελαφρύτερες μορφές του Qi, δημιουργήθηκαν τα υγρά, και από το αιθερικό Qi, δημιουργήθηκαν όλα τα έμβια όντα.
Το Yuán qì, είναι το Qi, που αποκτά κάποιος με την γέννησή του, και που διακρίνεται από το Qi που αποκτά ένα άτομο κατά την διάρκεια της ζωής του.
Στα πρώιμα κείμενα μας δίνεται μια ιδέα για το πως αντιλαμβανόταν οι άνθρωποι το Qi. Ο φιλόσοφος Mo Di, περιγραφεί πως οι άνθρωποι πίστευαν ότι οι νεκροί αν δεν θαφτούν σε αρκετό βάθος, θα έβγαζαν επιβλαβής ατμούς. Επίσης πως οι άνθρωποι φεύγοντας από σπηλιές και μένοντας σε σπίτια κατάφεραν να προστατέψουν το Qi τους από την υγρασία. Τόνισε επίσης την σημασία της διατροφής στην ανάπτυξη του Qi .
Στην παραδοσιακή τέχνη της γεωμαντείας, το Φενγκ Σούι, εφαρμόζεται η ροή του Qi σε οικήματα λαμβάνοντας παραμέτρους όπως η αρμονία του Yin και Yang, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των πέντε στοιχείων, η ποιότητα και ποσότητα του Qi καθώς και πολλοί άλλοι παράγοντες. Η διατήρηση ή η διάχυση του Qi επηρεάζει την υγεία, τον πλούτο, το επίπεδο της ενέργειας, την τύχη και πολλές άλλες πτυχές των ενοίκων του χώρου. Το κάθε στοιχείο στο χώρο επηρεάζει την ροή του Qi, επιβραδύνοντας το ή επιταχύνοντας το.
Με την χρήση μιας πυξίδας Luo Pan, γίνεται μία πολύ ακριβής μέτρηση που είναι σημαντική για να φτιαχτεί ο ενεργειακός χάρτης του σπιτιού.
Το Qi, είναι εν κατακλείδι η μήτρα της ζωής και η μέτρηση και η χρησιμοποίηση της είναι όχι μόνο απαραίτητη και αναγκαία, αλλά και εμπεριστατωμένη ανά τους αιώνες από εκατομμύρια Δασκάλους που αφιέρωσαν την ζωή τους στην κατανόηση του φαινομένου αυτού, προς όφελος όλων των όντων, μα κυρίως του ανθρώπου.
